Bioróżnorodność
Różnorodność biologiczna jest inaczej nazwana bioróżnorodnością. Jest to termin, który oznacza zróżnicowanie ekosystemów, gatunków i genów na Ziemi lub w określonym siedlisku. Bioróżnorodność jest niezbędna dla dobrobytu człowieka, ponieważ zapewnia funkcjonowanie gospodarki i społeczeństwa.
Wielkie wymieranie gatunków
W długiej historii naturalnej ziemi miało miejsce kilka razy wielkie wymieranie gatunków. Najczęściej wielkie wymierania miały przyczyny naturalne, takie jak zmiany klimatu, powodzie, erupcje wulkaniczne lub uderzenie asteroidy, która zmiotła z powierzchni ziemi dinozaury.
Aktualnie jesteśmy podczas procesu wielkiego wymierania gatunków, co jest niestety spowodowane destrukcyjną działalnością człowieka.
Według danych raportu WWF ludzkość zniszczyła ponad 80% ssaków i połowę gatunków roślin.
Większość ssaków i ptaków na ziemi to zwierzęta gospodarskie, które przez działalność rolniczą człowieka wyparły rodzime gatunki. Jest to ogromna, niepowetowana starta dla bioróżnorodności i dla nas ludzi także. Masowa hodowla zwierząt przyczynia się do zaniku lasów i naturalnych siedlisk i ekosystemów, ale również w najwyższym stopniu wpływa również na ocieplenie klimatu.
Głównymi bezpośrednimi czynnikami spadku bioróżnorodności biologicznej i wielkiego wymierania gatunków są: zanikanie naturalnych siedlisk i ekosystemów na rzecz pól uprawnych, aglomeracji miejskich, wprowadzanie do środowisk gatunków obcych, inwazyjnych, zanieczyszczanie środowiska, nadmierna eksploatacja zasobów przyrody, niezrównoważone rolnictwo i zmiany klimatyczne.
Gatunki chronione
Destrukcyjna, wyniszczająca działalność człowieka doprowadziła do sytuacji, w której cześć gatunków znalazła się na skraju wymarcia. To zagrożenie naukowcy próbują zatrzymać poprzez prawną ochronę gatunków i ich naturalnych środowisk, i działania reprodukcyjne, czyli ponowne odtwarzanie, rozmnażanie populacji gatunku.
Ochrona gatunkowa ma na celu zachowanie w przyrodzie rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków organizmów.
Organizmy mogą być objęte ochroną ścisłą lub ochroną częściową. Rośliny, zwierzęta i grzyby pod ochroną ścisłą są chronione prze cały rok, a organizmy pod ochroną częściową jedynie w określonym okresie w roku, np. kiedy opiekują się młodymi, w trakcie rozrodu. Rośliny objęte ochroną częściową można zbierać w ograniczonych ilościach, np. w celach leczniczych. Na zwierzęta częściowo chronione można w pewnych okresach polować.
Zwierząt objętych ścisłą ochroną nie wolno zabijać, chwytać, płoszyć, umyślnie niszczyć ich gniazd i jaj ani nor. Nie można ich niepokoić w okresie, kiedy odchowują młode. Nie wolno także handlować zwierzętami pod ochroną. Zwierzęta objęte ochroną ścisłą to m.in. wszystkie gady i płazy rodzime (żaby i ropuchy, jaszczurki i węże), większość ptaków oraz ssaki, jak kozica, świstak, niedźwiedź brunatny, ryś. Chronione są również liczne owady, niektóre ślimaki i pająki. Ochrona ścisłą objętych jest również wiele roślin (brzoza karłowata, cis, kosodrzewina) i grzybów (smardz, borowik szatański – jedyny trujący).
Ochrona bioróżnorodności
Ochrona bioróżnorodności polega na zaprzestaniu pozyskiwania osobników danego gatunku (np. zwierząt, roślin, grzybów itp.) z naturalnych ekosystemów oraz poprawie warunków do życia i rozmnażania się w środowisku naturalnym.
Jedna z największych przyczyn znikania gatunków zwierząt i roślin jest niszczenie ich naturalnych środowisk, siedlisk i ekosystemów. Dlatego tak ważne jest, aby chronić naturalne siedliska i środowisko dla zwierząt, roślin i grzybów, które są rezerwuarem bioróżnorodności. Bardzo często nie można oderwać gatunków z ich środowiska, ponieważ nie przetrwają w innych warunkach. Dlatego tak szalenia istotna jest ochrona naturalnych środowisk i ekosystemów.
Gatunek kluczowy to taki, który jest niezbędny dla funkcjonowania danego ekosystemu lub mający na niego wpływ większy niż inne gatunki organizmów. Przykładem takiego gatunku jest dzięcioł czy bóbr.
Mają one wielki wpływ na występowanie wielu innych zwierząt.
Dzięcioły wykuwają w drzewach dziuple, z których nie zawsze korzystają. Dziuple służą za schronienie dla innych ptaków, owadów i nietoperzy, a niektóre nadrzewne zwierzęta gromadzą tam swoje zapasy na zimę. Z kolei bobry przez swoja unikalną działalność robienia tam i zapór tworzą rozlewiska, które są domem i siedliskiem dla wszelkich ptaków i zwierząt wodnych.
Nawet najmniejsze i najbardziej prozaiczne organizmy mogą być unikalnym rezerwuarem genów, strategii ewolucyjnych, nieodkrytych substancji i leków na różne choroby. Przykładem jest tu grzyb pędzlak Penicillum, który wytwarza penicylinę, czyli jeden z najsilniejszych antybiotyków, którego odkrycie zrewolucjonizowało medycynę. Gdyby taki mały gatunek grzyba wymarł to była by to niepowetowana starta dla ludzkości. A pomyśl ile takich gatunków już zniknęło z tego świata przez ludzką bezmyślność, chciwość i zaniedbanie.
Wyobraź sobie, że się przeziębiłeś i przeziębienie przeszło w zapalenie płuc. Ale ludzie nie odkryli jeszcze pierwszego antybiotyku, ponieważ grzyby (pleśnie Penicillium) wyginęły przez ekspansywną działalność człowieka. Lek, który uratuje twoje życie i zdrowie przepadł razem z niepozorną pleśnią, która po prostu wymarła przez ludzkie zaniedbanie i krótkowzroczność. Takie właśnie szanse tracimy za każdym razem, kiedy umiera ostatni przedstawiciel zagrożonego gatunku.
Również zwykłe działania społeczne pojedynczych ludzi jak dbanie o przyrodę, segregacja śmieci, ograniczenie lub rezygnacja z jedzenia mięsa, angażowanie się w inicjatywy ekologiczne, akcje sprzątania ziemi dają ogromne korzyści dla przyrody, bioróżnorodności i nas samych. Dlatego warto żyć w duchu eko i korzystać z natury i jej zasobów w sposób odpowiedzialny i zrównoważony.
Brać tyle ile potrzebujemy. Nie więcej. I zostawiać coś w zamian z wdzięcznością za dary natury.
Natura jest piękna i fascynująca. Wywodzimy się z natury i jesteśmy jej częścią, kiedy umiera jakiś gatunek chroniony, umiera także jakaś cząstka nas i tracimy bezpowrotnie kawałek naszego dziedzictwa.
Tak wiele gatunków zwierząt jest zagrożonych wyginięciem i potrzebuje ochrony. Tak wiele lasów i drzew oraz dzikich łąk potrzebuje ochrony. To właśnie bioróżnorodność jest kluczem do dobrobytu, urodzaju, rozwoju i przetrwania ludzkości i życia na ziemi.
Poznaj edukacyjną serię gier POLSKIE ZWIERZĘTA:
> gra POLSKIE ZWIERZĘTA (już w ofercie)
> gra POLSKIE PTAKI (już w ofercie)
> gra POLSKIE OWADY (już w ofercie)
> gra KARPACKA PRZYGODA (już w ofercie)
> gra Chińczyk POLSKIE ZWIERZĘTA (już w ofercie)
Każdy gatunek zwierząt i roślin, który wymrze to niepowetowana strata dla natury i człowieka. To stracona wiedza, unikalne substancje, leki, strategie rozwojowe, współzależności, których już nigdy nie będzie dane nam odkryć i skorzystać z tej wiedzy.
Podobnie > seria gier EKOMANIA ma za zadanie naukę i promocję właściwej postawy pro ekologicznej, tak seria gier o Polskiej przyrodzie to świetne uzupełnienie i wsparcie tych tematów o biologię, funkcjonowanie ekosystemów oraz ochronę przyrody. Gry z serii Polskie Zwierzęta namacalnie pokazują jakie wspaniałe zwierzęta, ptaki i owady są zagrożone wyginięciem, i że musimy zrobić wszystko, żeby je chronić poprzez dbanie o przyrodę i środowisko.
Jak zmieniać świat?
„Po jednym dziecku na raz.„
Dbanie o przyrodę i wspieranie działań, które prowadzą do ochrony życia i natury to przyszłość. Taką dobrą i rokującą na przyszłość postawę możemy zaczepić u dzieci przez naukę, grę i zabawę zanim będzie za późno. A więc uczmy dzieci jak dbać o przyrodę i środowisko, najlepiej przez zabawę, śmiech i ruch, ponieważ tak uczy się najlepiej i najprzyjemniej.
autor: mgr inż. Krzysztof Czachura
(biolog, projektant gier, ilustrator komiksowy)
> Zobacz też serię gier dla dzieci o ekologii “EKOMANIA“.
> Zobacz też serię gier “DZIECI BEZPIECZNE“.
> Zobacz też serię gier “ZDROWE DZIECI“.
> Zobacz też serię gier “POLSKIE ZWIERZĘTA“.
> Zobacz super edukacyjną eko grę planszową XXL dla dzieci, do skakania “POLSKIE ZWIERZĘTA“.
